Συνέντευξη με τον Δρα Αδάμο Αδάμου: «Έχουμε δρόμο να διανύσουμε σε θέματα περιβάλλοντος»

Μια επιτροπή η οποία έχει να διατελέσει ένα σοβαρό και σημαντικό έργο όπου μετά την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση καλείται να εφαρμόσει και να νομοθετήσει τις οδηγίες της Ε.Ε. όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος, την πράσινη ανάπτυξη, την προστασία της φύσης και τη διασφάλιση της υγείας και της ποιότητας ζωής των κατοίκων της Ε.Ε. 

Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας μας με τον Πρόεδρο της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής δρα Άδαμο Αδάμου είχαμε μια σημαντική συζήτηση όσον αφορά τη νομοθεσία της Ε.Ε. για τη διαχείριση των αποβλήτων.

Κύριε Πρόεδρε της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής των Αντιπροσώπων, αναλάβατε την Προεδρία της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής το 2011, περίοδος όπου η Κύπρος καλείται να νομοθετήσει και να εφαρμόσει τους κανονισμούς της σωστής διαχείρισης και ανακύκλωσης των αποβλήτων.  Σαν Κράτος σε ποιο στάδιο βρισκόμαστε σε σχέση με τη διαχείριση των αποβλήτων;

Στην Κύπρο η παραγωγή αστικών αποβλήτων, αν και έχει μειωθεί με την πάροδο των ετών, εξακολουθεί να είναι σημαντικά υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ (617 kg ετησίως ανά κάτοικο, έναντι 475 kg περίπου κατά μέσο όρο το 2014). Οφείλουμε όμως να πούμε ότι τα τελευταία χρόνια από την επεξεργασία των αστικών αποβλήτων στην Κύπρο, όσον αφορά τα κατά κεφαλή κιλά, προκύπτει μείωση στην υγειονομική ταφή και αύξηση στην ανακύκλωση και τη λιπασματοποίηση.

Το μεγαλύτερο μέρος των αστικών αποβλήτων της Κύπρου καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής (80% έναντι 28% κατά μέσο όρο για την ΕΕ). Η ανακύκλωση αντιπροσωπεύει το 19%, συμπεριλαμβανομένου του 4% της λιπασματοποίησης, ποσοστό σημαντικά χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (44%). Από τα πιο πάνω προκύπτει ότι η Κύπρος πρέπει να επενδύσει σε μεγάλο βαθμό στην ανακύκλωση τα επόμενα χρόνια, προκειμένου να επιτύχει τον στόχο ανακύκλωσης έως το 2020.

Βάσει της οδηγίας του 2008/78ΕΚ για τα απόβλητα, έχουν τεθεί στόχοι ανακύκλωσης και ανάκτησης που πρέπει να επιτευχθούν ως το 2020.  Οι στόχοι που έχουν τεθεί για τα οικιακά απόβλητα είναι το 50% και για τα απόβλητα κατασκευής και κατεδαφίσεων το 70%, νομοθεσία την οποία πρέπει να εφαρμόσουμε για μία σωστή ποιοτική ζωή για τους ευρωπαίους πολίτες.  Πιστεύετε ότι αυτός ο στόχος θα επιτευχθεί;  Αν όχι τι άλλο πρέπει να αλλάξει ώστε να βρισκόμαστε σε πλήρη εναρμόνιση;

Υπάρχουν περιθώρια για να ενταθούν οι προσπάθειες χωριστής αποκομιδής στην πηγή, σε συνδυασμό με τις απαιτούμενες εγκαταστάσεις προκειμένου να διασφαλιστεί ένα υψηλό επίπεδο ανακύκλωσης/λιπασματοποίησης. Παρατηρείται μείωση της υγειονομικής ταφής, ωστόσο, ο ρυθμός αυτής της μείωσης είναι πολύ αργός. Στην επικράτεια εξακολουθούν να λειτουργούν δύο παράνομοι χώροι υγειονομικής ταφής. Δεν επιτεύχθηκε ο στόχος του 2010 για την εκτροπή των βιοδιασπώμενων αστικών αποβλήτων από χώρους υγειονομικής ταφής και σημειώθηκε υπέρβαση της ελάχιστης επιτρεπόμενης ποσότητας διάθεσης κατά 64%. Με βάση τη διαρκή αναθεώρηση των περιορισμών για την υγειονομική ταφή των αστικών αποβλήτων, θα πρέπει να καταβληθούν επιπλέον συστηματικές προσπάθειες με στόχο τον περιορισμό της υγειονομικής ταφής μόνο σε υπολειμματικά απόβλητα έως το 2030 (10% κατ’ ανώτατο όριο).

Η Κύπρος έκανε βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση τα τελευταία χρόνια  βελτιώνοντας τα ποσοστά χωριστής αποκομιδής και ανακύκλωσης. Ωστόσο, η αποτελεσματική διαχείριση των αποβλήτων και η εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις οδηγίες της ΕΕ για τα απόβλητα εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση.

Στα τόσα χρόνια της προεδρίας σας στην Επιτροπή έχετε θεσπίσει διάφορα νομοθετικά σχέδια.  Βλέπετε τον Κύπριο πολίτη ή τις επιχειρήσεις σιγά–σιγά να εναρμονίζονται με τις νομοθεσίες;

Είναι γεγονός ότι σε θέματα περιβάλλοντος ήμασταν πολύ πίσω. Σιγά σιγά έχουμε αρχίσει να βελτιωνόμαστε αλλά έχουμε πάρα πολύ δρόμο να διανύσουμε. Βλέπετε ότι τα εναρμονιστικά νομοσχέδια της ΕΕ που ήρθαν και αυτά που θα έρθουν και τα οποία η Κύπρος πρέπει να υιοθετήσει, είναι πάρα πολύ αυστηρά, επισύρουν βαριές ποινές και σε πολλές περιπτώσεις μας βάζουν τα δύο πόδια σε ένα παπούτσι. Εδώ θέλω να παρατηρήσω τη διαχρονική καθυστέρηση της κατάθεσης των νομοσχεδίων εκ μέρους της εκτελεστικής εξουσίας πράγμα το οποίο έχω επισημάνει και αναφέρει πάρα πολλές φορές, που έχει σαν αποτέλεσμα να δυσκολεύεται και η επιτροπή περιβάλλοντος με τόσο στενά χρονικά περιθώρια που τίθενται και με την απειλή προστίμου ή να μας οδηγήσουν σε Ευρωπαϊκά Δικαστήρια, να επικρέμαται πάνω στην κεφαλή μας. Κάνω ακόμη μια φορά έκκληση να κατατίθενται τα εναρμονιστικά νομοσχέδια έγκαιρα στη Βουλή για να μπορεί και η συζήτηση στη Βουλή να είναι πιο παραγωγική και αποτελεσματική.

Στα πλαίσια σωστής διαχείρισης των αποβλήτων ο Νομοθέτης έχει καθορίσει για τη μη συμμόρφωση της νομοθεσίας, ποινές.  Πιστεύετε ότι οι ποινές αυτές είναι ανατρεπτικές ή χρήζουν περαιτέρω αυστηρότητας;

Ναι, οι ποινές είναι αυστηρές και αποτρεπτικές. Τώρα, αν στην πορεία διαπιστωθεί ότι δεν είναι ικανοποιητικές τότε στο χέρι μας είναι να τις αλλάξουμε.

Η φύση είναι ένα σύστημα προστασίας της ζωής και πρέπει να την προστατεύουμε σαν κόρη οφθαλμού.  Κατά τη γνώμη σας τι μπορούμε να κάνουμε για να την προστατέψουμε; Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να μεταφέρετε στον Κύπριο πολίτη για μια σωστή περιβαλλοντική συνείδηση;

Για να προστατέψουμε τη φύση σαν ένα σύστημα προστασίας της ζωής δεν μένει παρά να δούμε τα παιδιά και τα εγγόνια μας και τι περιβάλλον θα τους παραδώσουμε. Αν το συνειδητοποιήσουμε όλοι αυτό πιστεύω ότι θα έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Βιογραφικό

Ο Δρ. Αδάμος Αδάμου γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1950. Είναι νυμφευμένος με την Φαίδρα Λέρνη και έχουν τέσσερα παιδιά.

Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1976) και ειδικεύτηκε στην Παθολογία-Ογκολογία. Υπηρέτησε σε νοσοκομεία στην Αθήνα, την Αμερική και την Κύπρο. Σήμερα ασκεί ιδιωτικά την ειδικότητά του. Είναι Πρόεδρος του Αντικαρκινικού Συνδέσμου Κύπρου και του Κέντρου Μελέτης Αιματολογικών Κακοηθειών (ΚΕΜΑΚ).

Προεδρεύει επίσης της Επιστημονικής Επιτροπής του Καραϊσκάκειου Ιδρύματος και διετέλεσε Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Παθολόγων Ογκολόγων για τις αναπτυσσόμενες χώρες για τον Καρκίνο (ESMO). Είναι ταυτόχρονα μέλος της Αμερικάνικης Εταιρίας Κλινικής Ογκολογίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Παθολόγων-Οικολόγων. Διετέλεσε Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τη Στρατηγική του Καρκίνου (2010-2015).

Το 2003 εκλέγηκε βουλευτής και το 2004 εκλέγηκε ευρωβουλευτής μέχρι το 2009 με το ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις. Στο Ευρωκοινοβούλιο διετέλεσε, μεταξύ άλλων, μέλος της Επιτροπής Υγείας, Περιβάλλοντος & Ασφάλειας Τροφίμων του Ευρωκοινοβουλίου και Πρόεδρος της Διακοινοβουλευτικής Επιτροπής για τις σχέσεις με το Παλαιστινιακό Νομοθετικό Συμβούλιο και Συμπρόεδρος της Ομάδας Ευρωβουλευτές Κατά του Καρκίνου.

Το 2011 εκλέγηκε βουλευτής Λεμεσού με το ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις. Είναι πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος και μέλος των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Υγείας και Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων.

Είναι παράλληλα μέλος σε πολλές επιτροπές που έχουν σχέση με την Υγεία και έλαβε μέρος σε σωρεία δημοσιεύσεων σε θέματα καρκίνου. Έχει σειρά βραβείων και διακρίσεων.