Συνέντευξη με τον Σάββα Βλάχο: Πολύ πιο ευαισθητοποιημένοι σε θέματα ενέργειας και περιβάλλοντος

Σε συνέντευξη που μας παραχώρησε ο κ. Σάββας Βλάχος, Διευθυντής του Ενεργειακού Γραφείου Κυπρίων Πολιτών, μας ανέφερε τα εξής στα ερωτήματα που του θέσαμε:

Αποχαιρετώντας το 2017 ποιοι είναι οι στόχοι που επιτεύχθηκαν σε σχέση με τη σωστή ενημέρωση για το περιβάλλον και την ενέργεια;

Το Ενεργειακό Γραφείο έχει ως όραμα να συμβάλει στην εξοικονόμηση ενεργειακών πόρων, στην προστασία του περιβάλλοντος και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Για να συμβάλει στο όραμα αυτό, το Ενεργειακό Γραφείο έχει αναπτύξει μία σειρά από δράσεις τα τελευταία εννέα χρόνια που το έχουν καταστήσει σημείο ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας καθώς και κέντρο εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης για θέματα ενέργειας.

Οι στόχοι που θέσαμε για το 2017 περιλάμβαναν την ενίσχυση της εξωτερικής επικοινωνίας και των δράσεων ενημέρωσης και εκπαίδευσης των ομάδων στόχων του Γραφείου. Σε αυτές συγκαταλέγονται οι πολίτες, οι μαθητές, οι φοιτητές, οι τεχνίτες, οι σύμβουλοι μελετητές και μηχανικοί, οι φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης καθώς και ο ευρύτερος δημόσιος τομέας.

Για την επίτευξη του στόχου ενίσχυσης της εξωτερικής επικοινωνίας, το Ενεργειακό Γραφείο προχώρησε στην αναβάθμιση της ιστοσελίδας του τόσο σε περιεχόμενο όσο και σε φιλικότητα προς τον χρήστη. Ιστοσελίδα η οποία είναι σήμερα διαθέσιμη σε Ελληνικά και Αγγλικά ενώ στους μελλοντικούς σχεδιασμούς μας είναι η συμπερίληψη και περισσότερων ξένων γλωσσών. Στην ίδια λογική, αναβαθμίσαμε εντελώς τη δομή και το περιεχόμενο του μηνιαίου ηλεκτρονικού μας δελτίου, φροντίζουμε στην καθημερινή ενημέρωση της σελίδας μας στο Facebook ενώ πλέον έχουμε δημιουργήσει και λογαριασμό στο twitter. Με αυτόν τον τρόπο, πιστεύουμε έχουν αναπτυχθεί τα κατάλληλα μέσα για να φτάνει η πληροφόρηση με αποτελεσματικό τρόπο στους ενδιαφερόμενους.

Ταυτόχρονα, συνεχίζουμε και τους πιο παραδοσιακούς θα έλεγα τρόπους επικοινωνίας όπως η τηλεφωνική εξυπηρέτηση, η διενέργεια συναντήσεων, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, η συμμετοχή σε εκθέσεις και φεστιβάλ, η αρθρογράφηση στον τύπο και οι συνεντεύξεις στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση.

Στον τομέα της εκπαίδευσης, συνεχίσαμε με ιδιαίτερη επιτυχία τη διεξαγωγή εξειδικευμένων προγραμμάτων κατάρτισης για μηχανικούς σε θέματα όπως η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και ο ενεργειακός έλεγχος. Επίσης, σε συνεργασία με το Τμήμα Περιβάλλοντος και την Ακαδημία Τοπικής Αυτοδιοίκησης, διοργανώθηκαν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έργου Greens, εκπαιδευτικά σεμινάρια για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις τα οποία απευθύνονται στους λειτουργούς δημόσιων φορέων και τους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης. Πέραν από τα εκπαιδευτικά σεμινάρια, διοργανώσαμε για άλλη μια φορά σε συνεργασία με το Τμήμα Περιβάλλοντος, τα ετήσια βραβεία Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων όπου οι καλές πρακτικές από δημόσιους φορείς, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και επιχειρήσεις, εντοπίστηκαν, αξιολογήθηκαν και επιβραβεύτηκαν σε μια μεγάλη τελετή.

Επιπρόσθετα, διοργανώθηκαν εκπαιδευτικές παρουσιάσεις και εργαστήρια για μαθητές σε σχολεία, υποστηρίχθηκε ενεργά η έκθεση «ο Πλανήτης σε χρειάζεται» και φιλοξενήθηκαν ή υποστηρίχτηκαν φοιτητές για πρακτική εργασία ή για εκπόνηση πτυχιακών εργασιών.

Ένας άλλος στόχος εκπαίδευσης που είχαμε θέσει για τη χρονιά, ήταν η διοργάνωση ενός εξειδικευμένου εργαστηρίου με θέμα τους καινοτόμους τρόπους χρηματοδότησης έργων βιώσιμης ανάπτυξης στην τοπική αυτοδιοίκηση. Στόχος που επιτεύχθηκε με το εργαστήριο που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο με τη συμβολή του οργανισμού EnergyCities και του Δήμου Στροβόλου.

Ορόσημο για τη χρονιά που πέρασε, αποτελεί η συμμετοχή του Ενεργειακού Γραφείου στην κυπριακή κοινοπραξία που συντονίζει το Σχέδιο Περιφερειακής Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας για την περιφέρεια της Λεβαντίνης (Climate-KIC RIS), με στόχο την εκπαίδευση, τη δικτύωση καθώς και την ανάπτυξη και προώθηση καινοτόμων λύσεων για τη διαμόρφωση μιας οικονομίας χαμηλού άνθρακα. Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε υλοποιήσει με ιδιαίτερη επιτυχία το πρόγραμμα ‘Pioneers Into Practice’, μέσω του οποίου, «Pioneers» εκπαιδεύτηκαν και τοποθετήθηκαν σε επιλεγμένες θέσεις εργασίας σε Κύπρο και εξωτερικό όπου απασχολήθηκαν στο αντικείμενο της κλιματικής αλλαγής για περίοδο 4-6 εβδομάδων. Στην Κύπρο φιλοξενήθηκαν 7 Pioneers από χώρες του εξωτερικού ενώ 8 Κύπριοι Pioneers εργάστηκαν σε θέσεις στην Ουγγαρία, Ολλανδία, Φιλανδία και Σλοβενία.

Συνοψίζοντας, νιώθω ιδιαίτερη ικανοποίηση για τον αντίκτυπο των δράσεων πληροφόρησης και εκπαίδευσης που διοργανώθηκαν το 2017 καθώς όλοι οι στόχοι έχουν επιτευχθεί. Σημαντική συμβολή στην προσπάθεια αυτή είχε η προθυμία, η διάθεση αλλά και η εμπειρογνωμοσύνη όλων των συναδέλφων που βοήθησαν να ολοκληρωθεί με επιτυχία μια γεμάτη και δύσκολη χρονιά.

Καλωσορίζοντας το 2018 ποιοι είναι οι στόχοι και το όραμά σας που έχετε θέσει ως Ενεργειακό Γραφείο Κυπρίων Πολιτών για μια σωστή ενημέρωση;

Το 2018 αναμένεται να είναι επίσης μια δημιουργική και γεμάτη χρονιά. Πέραν των όσων έχουν υλοποιηθεί το 2017 και θα συνεχιστούν το 2018 υπάρχει μια σειρά από νέες δράσεις που θα υλοποιηθούν.

Σε αυτές συγκαταλέγονται η ανάπτυξη συνεργασίας με το Περιβαλλοντικό Γραφείο της Αυστρίας για την παροχή τεχνικής υποστήριξης στο Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού για την υλοποίηση της επικοινωνιακής στρατηγικής του Υπουργείου. Είναι μια καινοτόμα προσπάθεια η οποία ξεκινά φέτος και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη διοργάνωση εκπαιδευτικών διαλέξεων σε κοινότητες, τη διοργάνωση της ημέρας ενέργειας και τη διεξαγωγή του διήμερου σαφάρι ενέργειας.

Επίσης, για φέτος έχουμε στοχεύσει στην προώθηση των πράσινων επαγγελμάτων και την υλοποίηση πρωτοβουλιών που θα συμβάλουν στην καταπολέμηση της ανεργίας νέων πτυχιούχων δημιουργώντας νέες ευκαιρίες εκπαίδευσης και εργοδότησης.

Τα τελευταία χρόνια βλέπετε να αυξάνεται ικανοποιητικά το ποσοστό των Κυπρίων πολιτών που επιθυμούν να έχουν μια σωστή ενημέρωση γύρω από τα ενεργειακά και περιβαλλοντικά θέματα;

Από την καθημερινή εμπειρία που έχουμε με την επαφή μας με τους πολίτες, νιώθω ότι αρκετά έχουν αλλάξει σε σχέση με το 2009 όταν πρωτοξεκινήσαμε. Παρατηρώ ότι συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες είναι πλέον πολύ πιο ευαισθητοποιημένες σε θέματα ενέργειας και περιβάλλοντος και αυτό με ικανοποιεί ιδιαίτερα. Μεγάλο βαθμό ευαισθητοποίησης παρατηρώ στους μαθητές, στους απόφοιτους πανεπιστημίων καθώς και στα νεαρά ζευγάρια τα οποία μας συμβουλεύονται συχνά για τις επιλογές τους όσο αφορά την ανέγερση ή ανακαίνιση κατοικίας ή για την αγορά ηλεκτρικών συσκευών ή την εγκατάσταση συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού. Βελτίωση έχω παρατηρήσει και στους επαγγελματίες του χώρου όπως σύμβουλοι μελετητές, εργολάβοι, τεχνίτες και προμηθευτές. Παρόλα αυτά,

έχω την εντύπωση ότι υπάρχει σημαντικό περιθώριο για πιο σωστή ενημέρωση.

Νομοθετικές ρυθμίσεις, σχέδια χορηγιών και εκστρατείες ενημέρωσης έχουν συμβάλει σε κάποιο βαθμό στην ενημέρωση των πολιτών γύρω από τα ενεργειακά και περιβαλλοντικά θέματα αν και νιώθω ότι αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό.

Το μήνυμα το οποίο προσπαθούμε να περάσουμε ως Γραφείο προς τους πολίτες, και δεν είναι καθόλου εύκολο, είναι η αλλαγή στον τρόπο σκέψης. Το κριτήριο «συμφέρει;» ή το «σε πόσα χρόνια βγάζει τα λεφτά του;», όταν επιλέγουμε με ποιο τρόπο θα κτίσουμε/ανακαινίσουμε το σπίτι μας, ή για την αγορά ηλεκτρικών συσκευών, λαμπτήρων ή συστημάτων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, δεν είναι αρκετό. Η σκέψη μας πρέπει να στηρίζεται στην ανάλυση του κόστους κύκλου ζωής για κάθε αγορά, επένδυση ή απόφαση που παίρνουμε. Πέραν από το αρχικό κόστος, θα πρέπει οι πολίτες να μάθουν να ρωτούν ή να σκέφτονται «ποιο είναι το λειτουργικό κόστος;», «με τι υλικά είναι κατασκευασμένο; Είναι φιλικά προς το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία», «τι θα γίνει με το τέλος κύκλου ζωής; Μπορεί να ανακυκλωθεί; Τι αντίκτυπο έχει στο περιβάλλον και στην κατανάλωση πόρων;».

Όταν το καταφέρουμε αυτό, από τους πολίτες, τους επαγγελματίες, τις επιχειρήσεις μέχρι και τους φορείς λήψης αποφάσεων τότε είμαι βέβαιος ότι θα μπορούμε σταδιακά να οδηγηθούμε στην αειφόρο ανάπτυξη.