Συνέντευξη με την Ιωάννα Παναγιώτου: «Δεν είναι ευαισθητοποιημένος ο Κύπριος»

Επισκεφθήκαμε το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος το οποίο ασχολείται με την προστασία του περιβάλλοντος, της χλωρίδας και της πανίδας για τη διαχείριση των αποβλήτων. Εκεί συναντήσαμε την Επίτροπο Περιβάλλοντος κ. Ιωάννα Παναγιώτου με την οποία είχαμε μια συνομιλία όσον αφορά τα περιβαλλοντικά θέματα, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το περιβάλλον και τον τρόπο επίλυσης των διαφόρων θεμάτων.

Χαιρετισμός Ιωάννας Παναγιώτου – Επίτροπος Περιβάλλοντος

Με ιδιαίτερη χαρά απευθύνω σύντομο χαιρετισμό στη δεύτερη έκδοση του περιοδικού «Πράσινη Ενέργεια, Εξοικονόμηση Ενέργειας και Περιβάλλον».

Η απόφαση για την έκδοση ενός περιοδικού που ως θέμα έχει την Πράσινη Ενέργεια, την εξοικονόμησή της και το Περιβάλλον κρίνω ότι έρχεται την κατάλληλη στιγμή. Πιστεύω ότι τώρα εμείς, οι πολίτες της Κύπρου, έχουμε αρχίσει να κατανοούμε τη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος και έτσι η ενημέρωση πάνω σε αυτά τα θέματα κρίνεται απαραίτητη. Σας εύχομαι κάθε επιτυχία.

Η Ιωάννα Παναγιώτου γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1962.

Είναι Βιολόγος, απόφοιτος του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης με μεταπτυχιακό δίπλωμα στο Marketing από το Mediterranean Institute of Management (1979 – 1985).

Από το 1987 μέχρι σήμερα είναι ιδιοκτήτρια της εταιρείας Ι.Π. Γαία Οινοτεχνική Λτδ που λειτουργεί στον Άγιο Αμβρόσιο Λεμεσού.

Βιοκαλλιεργεί τους αμπελώνες της από το 1986. Το 1ο βιοκαλλιεργούμενο κτήμα της Κύπρου υπήρξε ο δικός της αμπελώνας από τα σταφύλια του οποίου παρήχθη το 1ο Βιολογικό Κυπριακό κρασί. Είναι μέλος του Συνδέσμου Βιοκαλλιεργητών Κύπρου, της Οικολογικής Κίνησης καθώς και άλλων περιβαλλοντικών οργανώσεων. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με θέματα που αφορούν την πράσινη ανάπτυξη υποβαθμισμένων περιοχών, τον εναλλακτικό τουρισμό, την υγιεινή διατροφή και την παραγωγή και προώθηση βιολογικών και τοπικών προϊόντων.

Σημαντική δράση είχε και στην προσπάθεια για αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στα κοινά.

Είναι από τα ιδρυτικά μέλη του Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών και μέλος της Πολιτικής Επιτροπής από το 1996 μέχρι σήμερα. Τον Μάρτιο του 2009 εκλέγηκε Γενική Γραμματέας του Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών. Τον Μάρτιο του 2013 διορίστηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στη θέση του Επιτρόπου Περιβάλλοντος.

Κυρία Παναγιώτου, πότε ιδρύθηκε το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος, ποιος ο σκοπός του και ποια η αποστολή του;

Το γραφείο του/της Επιτρόπου Περιβάλλοντος ιδρύθηκε την 1η Ιουλίου 2006. Ο διορισμός μου ως Επιτρόπου Περιβάλλοντος άρχισε από τις 13 Μαρτίου 2013 και θα εξακολουθήσει μέχρι τη λήξη της θητείας του Προέδρου της Δημοκρατίας ή μέχρι να τερματιστεί από τον Πρόεδρο. Τα καθήκοντα του/της Επιτρόπου Περιβάλλοντος είναι τα πιο κάτω:

· Υποβολή εισηγήσεων σε Υπουργεία, για θέματα σχετικά με το περιβάλλον και με την εφαρμογή της σχετικής πολιτικής και νομοθεσίας, είτε κατά παράκληση Υπουργείου, είτε αυτοβούλως.

· Υποβολή απόψεων σε σχέση με σημαντικές προτάσεις για την τροποποίηση σχετικών νόμων ή για την έγκριση νέων νόμων για την προστασία του περιβάλλοντος, ή παρέχει συμβουλές στο Υπουργικό Συμβούλιο ή/και σε οποιονδήποτε Υπουργό για θέματα της αρμοδιότητας του και στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή ή την ολομέλεια της Βουλής, όταν, κατά την απόλυτη κρίση της Επιτροπής ή της Βουλής, κληθεί να το πράξει.

· Παρακολούθηση και συλλογή στοιχείων, ετοιμασία εκθέσεων και στατιστικών, καταγραφή της ετήσιας περιβαλλοντικής κατάστασης και υποβολή Ετήσιας Έκθεσης στο Υπουργικό Συμβούλιο με τις παρατηρήσεις και εισηγήσεις για την Περιβαλλοντική πολιτική του Κράτους.

· Δύναται να αναθέτει την ετοιμασία επιστημονικών εκθέσεων σε ειδικούς ή/και Επιστημονικές Επιτροπές.

· Σε ειδικές περιπτώσεις, λόγω σοβαρότητας επιπτώσεων ή κατάφορων παραβιάσεων διεξάγει επιθεωρήσεις, διερεύνηση καταγγελιών και προώθηση λύσεων ή παροχή οδηγιών (μέσω του Υπουργού) στην αρμόδια υπηρεσία Υπουργείου για διεξαγωγή έρευνας και υποβολή έκθεσης προς τον/την Επίτροπο.

· Σε ειδικές περιπτώσεις και μόνο δειγματοληπτικά, ο/η Επίτροπος, είτε αυτεπάγγελτα είτε κατόπιν υποβολής συγκεκριμένης καταγγελίας, δικαιούται να προβαίνει σε έλεγχο των διαδικασιών που ακολουθήθηκαν, των στοιχείων που λήφθηκαν υπόψη για την έκδοση από την αρμόδια Αρχή, των αποφάσεων ή της άδειας για έργα που αφορούν το Περιβάλλον ή που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Επιτρόπου, για υποβολή Έκθεσης στο Υπουργικό Συμβούλιο.

· Ο/Η Επίτροπος, σε συνεργασία με τα αρμόδια Υπουργεία ή άλλες υπηρεσίες ή φορείς, μεριμνά για την οργάνωση και προσφορά επιμορφωτικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων ή και προγραμμάτων ή δραστηριοτήτων μαθητών ή φοιτητών και την έκδοση κατάλληλου υλικού για την ενημέρωση του κοινού ή την επιμόρφωση ατόμων που λαμβάνουν αποφάσεις ή εμπλέκονται στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στον κρατικό ή ιδιωτικό τομέα, σε οποιαδήποτε θέματα αφορούν το περιβάλλον.

· Οποιαδήποτε άλλα καθήκοντα ανατεθούν από τον Πρόεδρο.

Πιστεύετε ότι ο κύπριος πολίτης μετά την ενημέρωση που λαμβάνει ευαισθητοποιείται και αν σε ποιους τομείς;

Παρόλο που τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί ο βαθμός ευαισθητοποίησης των πολιτών για περιβαλλοντικά θέματα, ο Κύπριος πολίτης δεν είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος στα θέματα αυτά. Αυτό φαίνεται και από τις στατιστικές της ΕΕ, οι οποίες καταδεικνύουν ότι το ποσοστό των Κυπρίων πολιτών που δηλώνει ότι για αυτόν τα θέματα περιβάλλοντος αποτελούν προτεραιότητα κυμαίνεται από 1% μέχρι 2%.

Το Γραφείο σας συνεργάζεται με την Βουλή, με διάφορα Υπουργεία, Φορείς, Δήμους και Κοινότητες. Κατά τη γνώμη σας με ποιους τρόπους μπορεί η συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών να αποβεί θετικότερη στα θέματα περιβάλλοντος;

Η συνεργασία με την Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής είναι άψογη. Η Επίτροπος συμμετέχει ανελλιπώς στις συνεδριάσεις καταθέτοντας άποψη.

Καλείται επίσης αρκετά συχνά στις Επιτροπές Εμπορίου και Γεωργίας καθώς και σε άλλες όταν οι Πρόεδροι των Επιτροπών με βάση την ημερήσια διάταξη κρίνουν ότι η παρουσία της Επιτρόπου θα είναι βοηθητική.

Η συνεργασία με όλα τα Υπουργεία, την ΟΕΒ, το ΚΕΒΕ, Επαγγελματικούς Συνδέσμους, Εθελοντικές Οργανώσεις και πολίτες βρίσκεται σε πολύ καλά επίπεδα συνεργασίας και η Επίτροπος είναι πάντα στη διάθεσή τους για ανταλλαγή απόψεων και κοινές δράσεις.

Το Γραφείο μας είναι ανοιχτό στους πολίτες και τα οργανωμένα σύνολα για παράπονα, απόψεις, εισηγήσεις και απορίες. Δεχόμαστε αρκετές επισκέψεις και πάρα πολλά τηλεφωνήματα.

Σημειώνεται ότι το Γραφείο μας έχει χειριστεί με σχετική επιστολογραφία προς τα αρμόδια Υπουργεία, Τμήματα, Υπηρεσίες, 200 παράπονα πολιτών που αφορούν κυρίως παράνομη εναπόθεση σκουπιδιών, παράνομη υλοτομία, κόψιμο δέντρων σε πάρκα και κατοικημένες περιοχές, χωροθέτηση έργων με επιπτώσεις στο περιβάλλον κ.τ.λ. Οι πολίτες ενημερώνονται για την ακολουθούμενη διαδικασία καθώς και για τις απαντήσεις των αρμοδίων τμημάτων που αφορούν την υπόθεσή τους.

Επισημαίνουμε την ανάγκη δημιουργίας τηλεφωνικής γραμμής του πολίτη για θέματα περιβάλλοντος. Λόγω της πολυτεμαχισμού του τομέα του περιβάλλοντος από τη μία και του οριζόντιου χαρακτήρα του από την άλλη, ο πολίτης πρέπει να κάνει αρκετά τηλεφωνήματα για να ενημερωθεί ποια είναι η αρμόδια αρχή για το θέμα που τον απασχολεί. Χρειάζεται μία γραμμή ενημέρωσης και καθοδήγησης.

Επίσης χρειάζεται μία γραμμή 24ώρου βάσεως όπου να μπορεί ο πολίτης να καταγγέλλει άμεσα, θέματα ρύπανσης (π.χ είναι μάρτυρας Σάββατο βράδυ παράνομης απόρριψης αποβλήτων ή είδε μια πετρελαιοκηλίδα στη θάλασσα κλπ) ώστε η ενημέρωση να φθάνει έγκαιρα στο αρμόδιο τμήμα. Σε πολλές περιπτώσεις οι ζημιές μπορεί να περιορισθούν αν υπάρχει γρήγορη ανταπόκριση από τους αρμόδιους λειτουργούς.

Όσον αφορά τους μαθητές στα σχολεία είναι επαρκής η ενημέρωση που λαμβάνουν ώστε να αντιληφθούν τη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος και ποια είναι η συμβολή του Γραφείου σας στο Τομέα αυτό;

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετές ενέργειες από το Υπουργείο Παιδείας ώστε να ευαισθητοποιηθούν οι μαθητές σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και αειφόρου ανάπτυξης. Στη βάση όμως της εναρμόνισης της Κύπρου με τις διεθνείς πολιτικές οι οποίες θέτουν την περιβαλλοντική εκπαίδευση στο επίκεντρο της παγκόσμιας εκπαιδευτικής ατζέντας θεωρούμε ότι πρέπει να προωθηθούν άμεσα οι ενέργειες εκείνες οι οποίες θα συμβάλουν στην ενδυνάμωση του θεσμού της στον τόπο μας.

Στο πλαίσιο της συνεργασίας του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου με το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος έχουμε πετύχει να συνεργαστούμε με αρκετά σχολεία, Προδημοτικής, Δημοτικής, Μέσης και Τεχνικής Εκπαίδευσης. Στόχος μας είναι να δείξουμε ότι το περιεχόμενο και οι αρχές της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης δεν μπορούν να επιτευχθούν αν την περιορίσουμε σε ένα απλό εργαλείο για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος αλλά μόνο αν την εξελίξουμε σε μια μορφή εκπαίδευσης για την ιδιότητα του πολίτη, την κριτική συμμετοχή και την ανάληψη προσωπικής ευθύνης για πράξεις και αποφάσεις που συνδέονται με το φυσικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και οικονομικό περιβάλλον.

Σε μια προσπάθεια εκπλήρωσης του στόχου πετύχαμε να πραγματοποιηθούν πέραν των διακόσιων παρουσιάσεων προς τους μαθητές αγγίζοντας θέματα της Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφόρο Εκπαίδευση.

Οι παρουσιάσεις αφορούσαν στα θέματα Ενέργειας και Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης, Αειφόρου Σχεδιασμού και Ανάπτυξης, Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, Ανακύκλωσης, Κομποστοποίησης, Αειφόρου Παραγωγής και Κατανάλωσης, Πράσινων Επαγγελμάτων, Κλιματικών Αλλαγών, Νερού, Προστασίας και Ευημερίας των Ζώων, Βιοκλιματικών Κτηρίων και κατασκευής Λαχανόκηπων.

Θεωρείτε ότι μέσο της στρατηγικής για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων που έχουμε εκπονήσει ως Κράτος, τυγχάνει εφαρμογής η περιβαλλοντική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Παρόλο που καταβάλλεται προσπάθεια εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσον αφορά στον τομέα διαχείρισης στερεών αποβλήτων, δεν έχει ακόμα θεσμοθετηθεί μια ολοκληρωμένη και σύγχρονη στρατηγική, η οποία να θέτει συγκεκριμένους στόχους, στη βάση ξεκάθαρων χρονοδιαγραμμάτων, ούτε και έγινε αξιολόγηση των στόχων που τέθηκαν στη στρατηγική που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2004.

Πότε εγκρίθηκε η Στρατηγική Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων για τα έτη 2015-2021 και το Σχέδιο Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων για την ίδια περίοδο και ποια τα σχόλια σας επιγραμματικά;

Το Στρατηγικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, εκπονήθηκε το 2003 και εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2004 και κάλυπτε όλα τα ρεύματα στερεών αποβλήτων. Παρόλο ότι παρήλθαν 12 έτη από την έγκρισή της, δεν έχει τύχει αξιολόγησης, μέχρι σήμερα, ως προς την επίτευξη των στόχων που είχαν τεθεί.

Το Υπουργικό Συμβούλιο, κατά τη συνεδρία του στις 5.11.2015, ενέκρινε την Στρατηγική Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων για τα έτη 2015-2021 και το Σχέδιο Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων για την ίδια περίοδο. Σκοπός της εν λόγω στρατηγικής είναι ο καθορισμός του πλαισίου, των δράσεων, των μέτρων, των προϋποθέσεων και των διαδικασιών που πρέπει να ακολουθηθούν την επόμενη εξαετία για τη διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων.

Σύμφωνα με τη νέα στρατηγική, η λειτουργία του ΧΑΔΑ στο Βατί θα τερματιστεί με τη λειτουργία της ΟΕΔΑ Πεντακώμου. H νέα στρατηγική δεν φαίνεται να προσφέρει οριστική λύση για τη διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων της επαρχίας Λευκωσίας και ούτε και έχουν τεθεί χρονοδιαγράμματα υλοποίησης των οποιωνδήποτε προτεινόμενων λύσεων. Συγκεκριμένα, στην εν λόγω στρατηγική, αναφέρεται ότι, ο Κοτσιάτης θα μπορέσει να κλείσει όταν κατασκευαστεί ο Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) Λευκωσίας.

Σημειώνεται ότι η Κυπριακή Δημοκρατία καταδικάστηκε, στις 18.7.2013, από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) για τη συνεχιζόμενη λειτουργία των ΧΑΔΑ στον Κοτσιάτη και στο Βατί και τη μη αποκατάσταση των ΧΑ∆Α που έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας. Η Κύπρος θα έπρεπε, το αργότερο μέχρι τις 18.7.2015, να θέσει εκτός λειτουργίας και τις δύο εναπομείνασες χωματερές, κάτι που δεν έπραξε.

Η διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων της Λευκωσίας θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα των αρμόδιων Αρχών, ενώ θα πρέπει να τεθούν αυστηρά χρονοδιαγράμματα για την εξεύρεση λύσης, ώστε να καταστεί εφικτός ο άμεσος τερματισμός της λειτουργίας του ΧΑΔΑ στον Κοτσιάτη.

Επιπλέον στην εν λόγω στρατηγική αναφέρεται ότι θα γίνει επέκταση και λειτουργία του ΧΥΤ και κατασκευή και λειτουργία μονάδας επεξεργασίας Πάφου με χρονοδιάγραμμα 2017/2018. θεωρούμε το πιο πάνω χρονοδιάγραμμα δεν είναι εφικτό καθότι δεν έχουν ακόμα καταρτιστεί οι προδιαγραφές και οι όροι προσφοράς του έργου. Θα πρέπει να καθοριστεί εφικτό και υλοποιήσιμο χρονοδιάγραμμα.

Θεωρούμε τις δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης πρωταρχικής σημασίας στην προσπάθεια για μείωση της κατά κεφαλή παραγωγής αποβλήτων. Ως εκ τούτου, θα πρέπει αυτές να καθοριστούν και να συνδεθούν με χρονοδιαγράμματα και ποσοτικούς στόχους. Επίσης, ο ρόλος, οι ευθύνες και υποχρεώσεις των Τοπικών Αρχών θα πρέπει να τεθούν ξεκάθαρα, λόγω του σημαντικού ρόλου που αυτές έχουν να διαδραματίζουν στην προσπάθεια αυτή.

Στο Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων 2015-2021 το πεδίο εφαρμογής των μέτρων του Προγράμματος αφορά στα ρεύματα αποβλήτων που επιλέγηκαν και περιλαμβάνουν οργανικά απόβλητα, χαρτί, χαρτόνι και προϊόντα χαρτιού, πλαστικό μπουκάλι, πλαστική σακούλα, πλαστικά παιγνίδια, ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, επικίνδυνα οικιακά απόβλητα, ρούχα και υφάσματα, ογκώδη απόβλητα (π.χ. έπιπλα), και απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων. Στο εν λόγω πρόγραμμα καθορίστηκαν ποιοτικοί στόχοι, οι οποίοι εστιάζονται στην αλλαγή καταναλωτικών συνηθειών που σχετίζονται με την παραγωγή αποβλήτων, στη μείωση παραγωγής σε συγκεκριμένα ρεύματα αποβλήτων και στην προώθηση της επαναχρησιμοποίησης. Στο πρόγραμμα, δεν έχουν καθοριστεί ποσοτικοί στόχοι, λόγω, σύμφωνα με τη σχετική Πρόταση προς το Υπουργικό Συμβούλιο, έλλειψης δεδομένων. Ο μη καθορισμός ποσοτικών στόχων επίτευξης, σε συνδυασμό με τις προτεινόμενες δράσεις οι οποίες είναι ασαφείς και αόριστες, εγκυμονεί τον κίνδυνο, σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί η απαιτούμενη μείωση στον όγκο των παραγόμενων αποβλήτων, να δυσχεραίνεται η εκπόνηση εναλλακτικού πλάνου και απόδοσης ευθυνών.

Η Στρατηγική Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων για τα έτη 2015-2021 και το Σχέδιο Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων, συνάδουν με το νέο πακέτο κυκλικής οικονομίας που υιοθέτησε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Ένωση;

Στις 2.12.2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε ένα νέο πακέτο κυκλικής οικονομίας το οποίο αναμένεται να προωθήσει ψηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης. Τα βασικά στοιχεία του νέου πακέτου περιλαμβάνουν, την αύξηση του στόχου που αφορά στην προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση αστικών αποβλήτων σε 65% έως το 2030 και τον σταδιακό περιορισμό της υγειονομικής ταφής των αστικών αποβλήτων σε ποσοστό 10% έως το 2030.

Ενόψει των νέων δεδομένων, η ΣΔΔΑ 2015 – 2021 και το αντίστοιχο Σχέδιο Διαχείρισης όχι μόνο καθίστανται παρωχημένα, αλλά και εγκυμονούν τον κίνδυνο δρομολόγησης πολυδάπανων διαρθρωτικών έργων τα οποία να μην συνάδουν με την πολιτική και τους στόχους της ΕΕ.

Οι διάφορες περιβαλλοντικές οργανώσεις στην Κύπρο συνεργάζονται με το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος για μια καλύτερη ενημέρωση σε σχέση με τα περιβαλλοντικά θέματα που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος, της χλωρίδας και της πανίδας;

Έχουν γίνει αρκετές συναντήσεις με τις πλείστες περιβαλλοντικές και φιλοζωικές οργανώσεις καθώς και με την Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου. Σε όλες τις εκστρατείες τις οποίες συντονίζει το Γραφείο μας καλούνται να συμμετάσχουν ενεργά και είμαστε πάντα στη διάθεση τους για διάλογο και στήριξη των αιτημάτων και δράσεων τους.

Ως Επίτροπος Περιβάλλοντος θα θέλαμε να στείλετε ένα μήνυμα στους αναγνώστες του περιοδικού μας σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος.

Στις μέρες μας είναι βέβαιο ότι η παγκόσμια οικονομική κρίση πέρα των σοβαρών οικονομικών και κοινωνικών παρενεργειών που επιφέρει σε όλο τον κόσμο επηρεάζει σοβαρά και το ζήτημα του «περιβάλλοντος» με τη γενική έννοια του όρου.

Στον τόπο μας προβλήματα όπως της ενέργειας, της ύδρευσης, της φύσης, της διαχείρισης των στερεών και υγρών αποβλήτων, του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των παραλιών απαιτούν γρήγορες επεμβάσεις με αυξημένες χρηματοδοτήσεις.

Μέρος των κονδυλίων από τα νέα αναπτυξιακά προγράμματα πρέπει να διοχετευθούν άμεσα και χωρίς δισταγμό στους τομείς του περιβάλλοντος, της χωροταξίας και των υποδομών. Είναι κατά την άποψή μας ο μόνος τρόπος για να διατηρήσουμε μια βιώσιμη ανάπτυξη σε όλους τους τομείς της κοινωνίας μας και να μειώσουμε την ανεργία.

Το περιβάλλον έχει άμεση και έμμεση οικονομική αξία, την οποία πρέπει να περιφρουρήσουμε. Η έμμεση οικονομική αξία έχει να κάνει με την αξιοπρέπεια και τη σωματική και ψυχική υγεία των κατοίκων, καθώς και τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης του τόπου. Η άμεση έχει να κάνει με δραστηριότητες που αποφέρουν οικονομικό όφελος, προστατεύοντας συγχρόνως το περιβάλλον.

Τα θέματα περιβάλλοντος και βιώσιμης ανάπτυξης λόγω του ολιστικού χαρακτήρα τους και της πολυδιάσπασης των αρμοδιοτήτων χρειάζονται συνεχή συντονισμό μεταξύ υπουργείων και τμημάτων γεγονός το οποίο δεν συμβαίνει στον βαθμό που θα έπρεπε με αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις τη διγλωσσία και τις χρονικές καθυστερήσεις που ταλαιπωρούν τους απλούς πολίτες, επιχειρηματίες και αρχές και βάζουν την Κύπρο μπροστά στον κίνδυνο να υποστεί παρατηρήσεις από την ΕΕ.

Επίσης για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της Κύπρου όπως προκύπτουν από τις Ευρωπαϊκές μας υποχρεώσεις χρειάζεται σε μεγάλο βαθμό η εμπλοκή του πολίτη και των τοπικών αρχών ως συντονιστικού φορέα ή φορέα υλοποίησης. Η πρόσκληση σε δημόσια διαβούλευση με τη δημοσίευση σε δύο ημερήσιες εφημερίδες και στο διαδίκτυο δεν είναι αρκετή. Οι πολίτες θα πρέπει να καλούνται με όλα τα μέσα ώστε να ενημερώνονται και να είναι συμμέτοχοι στις αποφάσεις, να τις ενστερνίζονται και να τις υποστηρίζουν. Η σωστή υλοποίηση των δημόσιων διαβουλεύσεων καθώς και η πιο εξωστρεφής συμπεριφορά του δημόσιου τομέα (π.χ με τη συχνή διοργάνωση ενημερωτικών συναντήσεων με τους πολίτες στο Δήμο και/ή την κοινότητα τους) θα βοηθήσει τα μέγιστα στη μείωση αντιδράσεων για έργα κοινής ωφελείας και θα αυξήσει την εμπιστοσύνη του πολίτη προς το κράτος.

Επιπλέον χρειάζεται περισσότερη ενημέρωση και παιδεία ακόμα και για απλά θέματα (π.χ να μην πετά κάποιος σκουπίδια από το αυτοκίνητο ή αποτσίγαρα, να μην πετά σκουπίδια στην ύπαιθρο και να μαζεύει τις ακαθαρσίες του σκύλου του από το πεζοδρόμιο) και αυστηρότερη εφαρμογή των νόμων.