Το περιεχόμενο του νεότερου σχεδίου συμφωνίας της COP26 για το κλίμα στη Γλασκώβη

Το νεότερο σχέδιο του κειμένου αποφάσεων της κλιματικής διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών COP26 στη Γλασκώβη, που έδωσε στη δημοσιότητα το πρωί η βρετανική προεδρία, διατηρεί το κάλεσμα προς τις εθνικές κυβερνήσεις να υποβάλλουν έως το τέλος του επόμενου έτους ανανεωμένα και ενδυναμωμένα σχέδια για τη μείωση της εκπομπής ρύπων έως το 2030.

Μάλιστα το νεότερο κείμενο αναφέρει πως «ζητείται» από τις χώρες να επισπεύσουν την υποβολή νέων σχεδίων για τη μείωση των ρύπων, ενώ στο πρώτο σχέδιο χρησιμοποιείτο το ρήμα «παροτρύνονται». Νομικοί σημειώνουν ότι η καινούρια διατύπωση είναι πιο δεσμευτική.

Η διατήρηση της έκκλησης αυτής στην τελική συμφωνία της COP26 θεωρείται σημαντική, καθώς υπήρχαν χώρες που δεν ήθελαν να δεσμευτούν σε νέες συζητήσεις για τις λεγόμενες «εθνικές καθορισμένες συνεισφορές (NDC)» στη μείωση ρύπων εντός του 2022.

Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της Συμφωνίας του Παρισιού, μια τέτοια συζήτηση για τις NDC θα έπρεπε να ξαναγίνει το 2025. Αξιωματούχοι και αναλυτές που παρακολουθούν τις εξελίξεις στην κλιματική διάσκεψη της Γλασκώβης, ωστόσο, λένε το καλύτερο αποτέλεσμα που μπορεί να επιτευχθεί αυτή τη στιγμή θα ήταν να δεσμευτούν οι χώρες να επιστρέψουν στο τραπέζι των συνομιλιών μέσα στο επόμενο έτος.

Οι μέχρι τώρα δεσμεύσεις που έχουν ανακοινωθεί, π.χ. για την προστασία των δασών, τη μείωση εκπομπών μεθανίου, τη σταδιακή απεξάρτηση σημαντικών χωρών από τον άνθρακα και οι επιμέρους συμφωνίες συνεργασίας ή χρηματοδότησης αναπτυσσόμενων χωρών, κρίνεται ότι δεν επαρκούν για την επίτευξη του κεντρικού στόχου της COP26, δηλαδή τη συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου.

Το νέο σχέδιο του κειμένου αποφάσεων διατηρεί επίσης το αίτημα για ενίσχυση της χρηματοδότησης από τις αναπτυγμένες προς τις αναπτυσσόμενες χώρες ώστε να αντιμετωπίσουν και να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή.

Σε σχέση με το πρώτο σχέδιο συμφωνίας, ωστόσο, υπάρχει διαφοροποίηση στη διατύπωση αναφορικά με την ανάγκη σταδιακής κατάργησης της χρήσης άνθρακα και της χρηματοδότησης χρήσης ορυκτών καυσίμων (πετρελαίου και φυσικού αερίου).

Το πρώτο κείμενο καλούσε τις χώρες «να επιταχύνουν τη σταδιακή κατάργηση άνθρακα και επιχορήγησης ορυκτών καυσίμων», ενώ το νεότερο κείμενο καλεί όλες τις κυβερνήσεις να επιταχύνουν «τη σταδιακή κατάργηση της (παραγωγής) ενέργειας από αμείωτη χρήση άνθρακα και της μη αποδοτικής επιχορήγησης ορυκτών καυσίμων».

Η νέα διατύπωση επικρίνεται από ορισμένους παρατηρητές ως λιγότερο δυνατή, ενώ άλλοι θεωρούν ότι δεν αλλάζει σημαντικά την ουσία.

Η πρόσθεση του προσδιορισμού «αμείωτη» ως προς τη χρήση άνθρακα αναφέρεται κυρίως στην υποχρέωση αιχμαλώτισης των ρύπων που θα παράγει η καύση του ορυκτού καυσίμου. Ο όρος «μη αποδοτική» που εισήχθη στο κείμενο ως προς τη χρηματοδότηση χρήσης ορυκτών καυσίμων αποδίδεται στη βούληση κάποιων χωρών να διατηρήσουν την επιδότηση καυσίμων για τα φτωχότερα στρώματα. Η νέα διατύπωση θα μπορούσε, ωστόσο, να επιτρέψει σε κάποιες κυβερνήσεις να συνεχίσουν τη χρηματοδότηση χρήσης ορυκτών καυσίμων από μεγάλα συμφέροντα.

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που επισημαίνεται από αναλυτές είναι πως αν διατηρηθεί η νέα διατύπωση στο τελικό κείμενο της συμφωνίας, θα είναι η πρώτη φορά που θα υπάρχουν ρητές αναφορές στην ανάγκη σταδιακής κατάργησης χρήσης των ορυκτών καυσίμων σε αντίστοιχη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών.

Σύμφωνα με το πρόγραμμα, η διάσκεψη ολοκληρώνεται απόψε στις 6μμ ώρα Γλασκώβης, ωστόσο οι συμμετέχοντες δεν αποκλείουν τη συνέχιση των διαβουλεύσεων και εντός του Σαββατοκύριακου, κάτι που έχει γίνει σε προηγούμενες αντίστοιχες διασκέψεις για το κλίμα.

(ΚΥΠΕ)