Στη δίνη της ενεργειακής κρίσης τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά – Τι μέτρα λαμβάνουν οι κυβερνήσεις

«Ασπίδα» προστασίας των πολιτών έχουν υψώσει τα κράτη της ηπειρωτικής Ευρώπης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης – Τεράστιες αυξήσεις αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά στη Βρετανία λόγω έλλειψης κυβερνητικού πλάνου – Τα μέτρα της ελληνικής κυβέρνησης

Σχεδόν κατά  2.000 στερλίνες ετησίως για το μέσο νοικοκυριό  θα αυξηθούν οι τιμές της ενέργειας στη Βρετανία, σύμφωνα με τα νέα μέτρα της κυβέρνησης τα οποία θα ανακοινωθούν την επόμενη εβδομάδα. Παρά την τρέχουσα ενεργειακή κρίση, οι ηγέτες της χώρας δεν έχουν ακόμα αποφασίσει για τη λήψη μέτρων καταπολέμησής της. 

Σύμφωνα με στοιχεία της BofA, το κόστος των λογαριασμών ενέργειας των ευρωπαϊκών νοικοκυριών θα αυξηθεί κατά 54% σε σχέση με τα επίπεδα του 2020, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις στην Ιταλία και τη Βρετανία.

Αν και οι κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών κρατών έχουν ήδη προσπαθήσει να λάβουν μέτρα για τον περιορισμό των αυξήσεων αυτών, η κυβέρνηση της Βρετανίας συνεχίζει μια «άκρα του τάφου σιωπή», αφήνοντας τους πολίτες στο έρμαιο τόσο του πληθωρισμού όσο και των γεωπολιτικών εντάσεων που πλήττουν την ενεργειακή αγορά.

Οι νέες αυξήσεις στις τιμές ενέργειας της Βρετανίας θα ανακοινωθούν την 7η Φεβρουαρίου, ενώ τα νοικοκυριά ελπίζουν πως η κυβέρνηση θα λάβει μέτρα αντιστάθμισης του οικονομικού πλήγματος πριν την ημερομηνία ισχύος τους την 1η Απριλίου 2022. 

Τα πιθανά μέτρα αυτά συμπεριλαμβάνουν τη μείωση του ΦΠΑ στους λογαριασμούς ενέργειας κατά 5%. Μια ιδιαίτερα ανατρεπτική πρόταση είναι η θέσπιση ενός «μηχανισμού σταθερότητας» ο οποίος θα επιτρέπει στους παρόχους ενέργειας να βασίζουν την αναπλήρωση των πόρων τους σε τρέχουσες τιμές αγοράς. Το κόμμα των Εργατικών, από την πλευρά του, υποστηρίζει σχέδιο επιχορήγησης των λογαριασμών μέσω εφαρμογής φόρου στις εταιρείες εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Βόρεια Θάλασσα. 

Το βρετανικό Υπουργείο Οικονομικών είναι πιθανό πως δε θα προχωρήσει σε ανακοινώσεις μέχρι τα τέλη Μαρτίου.

Σε αντίθεση με την καθυστερημένη αντίδραση της Βρετανίας, όμως, αρκετές χώρες στην υπόλοιπη Ευρώπη έχουν ήδη λάβει μέτρα αντιστάθμισης των «φουσκωμένων» λογαριασμών. 

Ελλάδα

Σύμφωνα με την πρόσφατη ανακοίνωση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστα Σκρέκα, τα νοικοκυριά πρόκειται να λάβουν επιδοτήσεις και υποστήριξη για την αντιστάθμιση της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης.

1. Ηλεκτρική Ενέργεια – Επιδότηση σε Οικιακά Τιμολόγια – Νοικοκυριά

Θα επιδοτηθούν όλες οι παροχές κύριας κατοικίας, όπως αυτές δηλώνονται στο E1 (~4,2εκ παροχές) ανεξαρτήτως εισοδήματος, εμβαδού κατοικίας ή παρόχου.

Η επιδότηση θα είναι κλιμακωτή ώστε να κινητροδοτείται η εξοικονόμηση ενέργειας:

για τις πρώτες 150 KWh κατανάλωσης ανά μήνα επιδοτούμε το 80% της αύξησης με 160 €/MWh

για την μηνιαία κατανάλωση από 151-300KWh επιδοτούμε το 60% της αύξησης με 120 €/MWh

Άρα η μέση μηνιαία ενίσχυση αντιστοιχεί σε 42 ευρώ για τις πρώτες 300KWh. Στα νοικοκυριά ενταγμένα στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ) η επιδότηση θα ανέλθει στα 180 €/ MWh, δηλαδή απορροφάται το 90% της αύξησης.

H μέση μηνιαία ενίσχυση για το ΚΟΤ αντιστοιχεί σε 54 ευρώ για τις πρώτες 300KWh.

Η συνολική αξία της επιδότησης για τα νοικοκυριά τον Ιανουάριο ανέρχεται στα 157 εκατ. ευρώ.

2. Ηλεκτρική Ενέργεια – Επιδότηση σε ΜΗ Οικιακά (Εμπορικά,) Τιμολόγια

Θα επιδοτηθούν οριζόντια όλα τα μη οικιακά τιμολόγια (αγροτικά, εμπορικά, βιομηχανικά, επαγγελματικά, λοιπές χρήσεις κλπ), ανεξαρτήτως μεγέθους και επιπέδου τάσης (Χαμηλή, Μέση, Υψηλή Τάση).

Η επιδότηση θα ανέλθει στο 50% του αυξημένου κόστους και αφορά όλη την μηνιαία κατανάλωση. Η μοναδιαία τιμή της επιδότησης ορίζεται σε 65€/MWh.

Το σύνολο του μέτρου επιδότησης των επιχειρήσεων για τον Ιανουάριο εκτιμάται σε 133 εκατ. ευρώ.

Από τον Νοέμβριο του 2021 έως τον Μάρτιο του 2022 ισχύει και η αναστολή της πληρωμής Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) για τη στήριξη των επιχειρήσεων που είναι συνδεδεμένες στη Μέση Τάση.

Από τον Φεβρουάριο και μετά, εξετάζεται, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού, η επιδότηση να είναι προσαρμοσμένη ανά επαγγελματικό κλάδο ανάλογα με την βαρύτητα του ενεργειακού κόστους στην λειτουργία της επιχείρησης.

3. Φυσικό αέριο  – Επιδότηση σε Οικιακά Τιμολόγια – Νοικοκυριά

Η επιδότηση από την Κυβέρνηση θα ανέλθει σε 20€ ανά θερμική MWh για όλους του παρόχους, και για το σύνολο της  μηνιαίας κατανάλωσης. Αφορά 540.000 οικιακούς καταναλωτές ανεξαρτήτως εισοδήματος, μεγέθους κατοικίας ή παρόχου.

Θα δοθεί και επιπλέον έκπτωση από τη ΔΕΠΑ εμπορίας ύψους 20€ ανά θερμική MWh για όλη τη μηνιαία κατανάλωση στους πελάτες της και θα ζητηθεί η αντίστοιχη στήριξη από τους υπόλοιπους παρόχους σε συνεργασία μαζί της.

Το συνολικό ύψος της επιδότησης από την Κυβέρνηση και την ΔΕΠΑ θα ανέλθει  σε 54 εκατ. ευρώ για τον Ιανουάριο, όπου η χονδρική τιμή Φυσικού Αερίου εκτιμάται στα 114 €/Mwh.

Το μέτρο θα επαναξιολογείται κάθε μήνα και θα προσαρμόζεται η μοναδιαία τιμή της επιδότησης.

4. Φυσικό αέριο – Επιδότηση σε ΜΗ Οικιακά (Εμπορικά-Βιομηχανικά) Τιμολόγια

Επεκτείνεται η επιδότηση του ΦΑ από την Κυβέρνηση σε όλους τους Εμπορικούς Καταναλωτές και στη Βιομηχανία ανεξαρτήτως μεγέθους, τζίρου και αριθμού εργαζομένων.

Για τον Ιανουάριο του 2022 η επιδότηση ανέρχεται στα 30 €/MWh. Η συνολική ενίσχυση θα ανέλθει σε 51εκ€ για το μήνα Ιανουάριο.

Συμπερασματικά, η συνολική αξία των μέτρων στήριξης όλων των νοικοκυριών και όλων των επαγγελματιών και των επιχειρήσεων απέναντι στην ενεργειακή κρίση για τον Ιανουάριο ανέρχεται στα 395 εκ. ευρώ και αφορά και την Ηλεκτρική Ενέργεια και το Φυσικό Αέριο. Οι πόροι προέρχονται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.

Ολλανδία

Το ολλανδικό υπουργικό συμβούλιο αποφάσισε μείωση των φόρων ενέργειας, η οποία υπολογίζεται πως θα εξοικονομήσει 400 ευρώ ετησίως σε κάθε νοικοκυριό της χώρας. Επιπροσθέτως, περίπου 150 εκατομμύρια ευρώ πρόκειται να επενδυθούν στη μόνωση των κατοικιών, ενώ 500 εκατομμύρια ευρώ θα χρησιμοποιηθούν για την επιχορήγηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω της μείωσης του ενεργειακού φόρου.

Τα μέτρα θα κοστίσουν περίπου 3,2 δισ ευρώ, ενώ ξεκίνησαν να ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου και θα διαρκέσουν ένα έτος.

Γαλλία

Η κυβέρνηση της Γαλλίας έχει ήδη μειώσει τη φορολογία της ηλεκτρικής ενέργειας με προϋπολογιζόμενο κόστος ύψους 8 δισ ευρώ. Η κυβέρνηση θα πιέσει την κρατική EDF για μείωση του ενεργειακού κόστους, κάτι που η επιχείρηση ανέφερε πως θα κοστίσει 8,4 δισ.

Γερμανία

Στη Γερμανία, η κυβέρνηση θα μειώσει το φόρο «πράσινης ανάπτυξης» των νοικοκυριών από τα 6,5 σεντ ανά κιλοβατώρα σε 3,7 σεντ. Η αντιστάθμιση της μείωσης αυτής θα γίνει μέσω 3,3 δισ ευρώ από φόρους άνθρακα. 

Παράλληλα η κυβέρνηση προσφέρει πακέτο στήριξης συνολικού ύψους 130 εκατομμυρίων  ευρώ μέσω επιδοτήσεων προς νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος.

Ισπανία

Τον προηγούμενο Σεπτέμβριο η ισπανική κυβέρνηση ήρε τους φόρους στους λογαριασμούς ενέργειας, πρόγραμμα το οποίο θα διαρκέσει μέχρι το Μάιο. Παράλληλα, έθεσε φόρο στους παρόχους ενέργειας, βάσει του οποίου το δημόσιο θα έχει εισφορές ύψους 2 δισ ευρώ.

Ιταλία

Η Ιταλία ήταν από τις πρώτες χώρες που θέσπισε πρόγραμμα για την αντιστάθμιση της κρίσης. Έχει μειώσει τη φορολόγηση του φυσικού αερίου. Παράλληλα, έχει λάβει μέτρα προστασίας των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων με πρόγραμμα ύψους 8,5 δισ ευρώ. 

Σουηδία

Η κυβέρνηση της χώρας έχει προϋπολογίζει 6 δισ κορώνες για την αντιστάθμιση της ενεργειακής κρίσης, με επιχορηγήσεις ύψους 6000 κορώνων σε 1,8 εκατομμύρια νοικοκυριά κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Νορβηγία

Παράλληλες και οι κινήσεις τη κυβέρνησης της Νορβηγίας η οποία έχει θέσει παράμερα 8 δισεκατομμύρια νορβηγικές κορώνες για επιχορηγήσεις προς τα νοικοκυριά. Η κυβέρνηση υποσχέθηκε να καλύψει το 80% του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας όταν η τιμή στην αγορά ξεπεράσει τα 70 νορβηγικά øre /κιλοβατώρα από τον Ιανουάριο μέχρι το Μάρτιο.

Δανία

Η κυβέρνηση της Δανίας δεν έχει αποφασίσει ακόμα τα μέτρα τα οποία θα θέσει σε ισχύ, αλλά έχει προϋπολογίσει 100 εκατομμύρια κορώνες Δανίας για επιχορηγήσεις των ευάλωτων κοινωνικών στρωμάτων.