Ε.Ε.: Οι ΑΠΕ «σωσίβιο» από το πανάκριβο φυσικό αέριο
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση συμβάλλουν στη μείωση της εξάρτησής της από το φυσικό αέριο την ώρα που επιβραδύνεται η σταδιακή κατάργηση του άνθρακα
Η ανάπτυξη των ΑΠΕ βοήθησε στη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από το φυσικό αέριο, η τιμή του οποίου έχει εκτιναχθεί στα ύψη από τα μέσα του περασμένου έτους καθώς η περιοχή αντιμετωπίζει μια πρωτοφανή κρίση εφοδιασμού που πλήττει τις βιομηχανίες καθώς και τις τσέπες των απλών καταναλωτών.
Πάνω από το ήμισυ της νέας παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από το 2019 έχει αντικαταστήσει την ηλεκτρική ενέργεια από φυσικό αέριο, σύμφωνα με μελέτη του think tank Ember που εδρεύει στο Λονδίνο, με την υπόλοιπη να αντικαθιστά κυρίως πυρηνικά και πηγές άνθρακα.
Η ευκαιρία των ΑΠΕ
«Είναι μια στιγμή αλλαγής καθώς οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις αρχίζουν να το παίρνουν πολύ πιο σοβαρά. Οι εναλλακτικές είναι διαθέσιμες, είναι φθηνότερες και είναι πιθανό να γίνουν ακόμα πιο φθηνές και πιο ανταγωνιστικές. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι πλέον ευκαιρία, όχι κόστος» δήλωσε ο Τσαρλς Μουρ, βασικός συγγραφέας της μελέτης.
Η υψηλή τιμή του φυσικού αερίου σε σχέση με τον άνθρακα σημαίνει ότι οι ενεργοβόρες επιχειρήσεις στηρίζονται περισσότερο στον άνθρακα ως back up για την παραγωγή ενέργειας, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο το στόχο της σταδιακής κατάργησης των πιο βρώμικων ορυκτών καυσίμων στην Ευρώπη. Πέρυσι, η χρήση άνθρακα στην ΕΕ εκτινάχθηκε δυσανάλογα ψηλά σε σχέση με την αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου ενίσχυσαν τη σχετική κερδοφορία της καύσης άνθρακα.
Παράλληλα, όμως, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ από ΑΠΕ έφτασε σε υψηλό επίπεδο ρεκόρ το 2021 με 547 TWh, σημειώνοντας αύξηση 11% σε σύγκριση με δύο χρόνια πριν, σύμφωνα με την Ember’s Europe Electricity Review. Έτσι, υπερδιπλασιάστηκε σε μια δεκαετία, αντιπροσωπεύοντας αύξηση 157% από το 2011.
Η χρήση φυσικού αερίου μειώθηκε πέρυσι για δεύτερη συνεχή χρονιά, φθάνοντας σε επίπεδο 8,1% χαμηλότερα από το 2019. Αντίθετα, η χρήση άνθρακα μειώθηκε μόλις 3,3% την ίδια περίοδο.
Με απλά λόγια, η αιολική και η ηλιακή ενέργεια έκαναν εξαιρετική δουλειά στην αντικατάσταση του άνθρακα κατά την περίοδο 2011-2019, αλλά έκτοτε οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν ενισχυθεί περιθωριοποιώντας σε κάποιο βαθμό τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση αερίου.
Ο Τσαρλς Μουρ προειδοποίησε ότι η επιβράδυνση της σταδιακής κατάργησης του άνθρακα μπορεί να απαιτήσει την επιτάχυνση μέσω νομοθετικών ρυθμίσεων. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας συνιστά στις χώρες του ΟΟΣΑ να σταματήσουν να χρησιμοποιούν άνθρακα μέχρι το τέλος της δεκαετίας για να διασφαλίσουν την ευθυγράμμιση με τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού για διατήρηση της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από 1,5 Κελσίου.
Περισσότερες και ταχύτερα
«Η Ευρώπη μπορεί να επιταχύνει τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα χτίζοντας περισσότερη ανανεώσιμη ενέργεια και γρηγορότερα», δήλωσε η Felicia Aminoff, αναλύτρια ενεργειακής μετάβασης στο BloombergNEF. «Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια δεν έχουν κόστος καυσίμων, οπότε μόλις γίνουν οι αρχικές επενδύσεις για την κατασκευή των έργων, θα αρχίσει να αντικαθιστά την παραγωγή που χρησιμοποιεί οποιοδήποτε είδος καυσίμου, είτε είναι άνθρακας είτε αέριο».
Συνολικά, οι εκπομπές του τομέα ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ μειώθηκαν σε λιγότερο από το ήμισυ του ρυθμού που απαιτείται για την επίτευξη αυτού του στόχου, αναφέρει η έκθεση του Ember. Η Ισπανία παρουσίασε τη μεγαλύτερη μείωση εκπομπών τα τελευταία δύο χρόνια, με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να προσθέτουν περίπου 25 TWh και το φυσικό αέριο να μειώνεται κατά 15 TWh. Αντίθετα, η κλιματική πρόοδος της Ε.Ε. μειώθηκε λόγω της Πολωνίας, όπου η χρήση άνθρακα αυξήθηκε περίπου 8 TWh και οι ΑΠΕ κέρδισαν μόνο 4 TWh.