SOS για την κλιματική κρίση: Ο κόσμος οδεύει σε «αχαρτογράφητη περιοχή καταστροφής»

Οι πιθανότητες του πλανήτη να αποφύγει τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μειώνονται ραγδαία, καθώς εισερχόμαστε σε «αχαρτογράφητη περιοχή καταστροφής» λόγω της αποτυχίας να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να ληφθούν τα μέτρα που απαιτούνται για να αποτραπεί η καταστροφή, προειδοποιούν κορυφαίοι επιστήμονες.

Παρά τα συνεχή καλέσματα για δράση που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, κυβερνήσεις και επιχειρήσεις δεν έχουν καταφέρει να αλλάξουν τις συνήθειές τους στον απαιτούμενο βαθμό, αναφέρει έκθεση του United in Science, η οποία δημοσιεύτηκε σήμερα, Τρίτη.

Η έκθεση συντονίστηκε από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό και περιλαμβάνει το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ, το Γραφείο του ΟΗΕ για τη Μείωση του Κινδύνου Καταστροφών, το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Έρευνας για το Κλίμα, το Global Carbon Project, το Met Office του Ηνωμένου Βασιλείου και το Ερευνητικό Δίκτυο για την Αστική Κλιματική Αλλαγή.

Οι επιπτώσεις είναι ήδη ορατές καθώς ολοένα και πιο ακραία καιρικά φαινόμενα κάνουν την εμφάνισή τους ανά τον κόσμο, ενώ υπάρχει πιθανότητα να φτάσουμε σε «σημαία καμπής» που θα επιφέρουν πιο καταστροφικά αλλά και ανεπανόρθωτα αποτελέσματα.

Οι πρόσφατες πλημμύρες στο Πακιστάν, με το ένα τρίτο της χώρας να καλύπτεται από νερό, είναι μόλις το τελευταίο παράδειγμα των ακραίων καιρικών φαινομένων που «σαρώνουν» τον κόσμο. Το κύμα καύσωνα στην Ευρώπη το καλοκαίρι, η παρατεταμένη ξηρασία στην Κίνα, είναι επίσης σαφή παραδείγματα της επικινδυνότητας της κατάστασης.

Σύμφωνα με την έκθεση, τα επόμενα πέντε χρόνια είναι πιθανό η θερμοκρασία να αυξηθεί κατά περισσότερο από 1,5 βαθμό Κελσίου, σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Οι κυβερνήσεις συμφώνησαν τον περασμένο Νοέμβριο να γίνει προσπάθεια για να διατηρηθεί η αύξηση στον 1,5 βαθμό, αλλά οι πράξεις τους για τη μείωση των εκπομπών δεν έχουν κινηθεί στα κατάλληλα επίπεδα.

Τα βασικά ευρήματα της έκθεσης είναι τα εξής:

• Τα τελευταία επτά χρόνια ήταν τα θερμότερα που έχουν καταγραφεί ποτέ και υπάρχει 48% πιθανότητα κατά τη διάρκεια τουλάχιστον ενός έτους μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, η μέση ετήσια θερμοκρασία να είναι προσωρινά κατά 1,5C υψηλότερη από τον μέσο όρο της περιόδου 1850-1900.
• Οι παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες προβλέπεται να είναι μεταξύ 1,1 και 1,7 βαθμούς Κελσίου υψηλότερες από τα προβιομηχανικά επίπεδα από το 2022-2026. Υπάρχει 93% πιθανότητα ότι τουλάχιστον ένα από τα επόμενα πέντε έτη θα είναι το θερμότερο που έχει καταγραφεί ποτέ, μετά το 2016 που παραμένει στην κορυφή.
• Η πτώση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά τη διάρκεια των lockdown που σχετίζονται με την πανδημία της Covid-19 ήταν προσωρινή και οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τα ορυκτά καύσιμα επέστρεψαν στα προ της πανδημίας επίπεδα πέρυσι.
• Οι εθνικές δεσμεύσεις για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου είναι ανεπαρκείς για τη συγκράτηση της παγκόσμιας θέρμανσης στον 1,5C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα.
• Οι καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα προκαλούν οικονομικές απώλειες 200 εκατομμυρίων δολαρίων την ημέρα.
• Σχεδόν ο μισός πλανήτης – 3,3 έως 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι – ζουν σε περιοχές ιδιαίτερα ευάλωτες στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, αλλά λιγότερες από τις μισές χώρες διαθέτουν συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για ακραία καιρικά φαινόμενα.
• Καθώς η παγκόσμια θέρμανση αυξάνεται, δεν μπορούν να αποκλειστούν «σημεία καμπής» στο κλιματικό σύστημα. Σε αυτά περιλαμβάνονται η ξήρανση του τροπικού δάσους του Αμαζονίου και το λιώσιμο των πάγων.
• Μέχρι τη δεκαετία του 2050, περισσότεροι από 1,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι που ζουν σε 97 πόλεις θα εκτίθενται τακτικά σε μέσες θερμοκρασίες τριών μηνών που θα φτάνουν τουλάχιστον τους 35 βαθμούς Κελσίου.

Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, επεσήμανε πως «δεν υπάρχει τίποτα το φυσιολογικό στην κλίμακα αυτών των καταστροφών. Είναι το τίμημα για τον εθισμό της ανθρωπότητας στα ορυκτά καύσιμα. Η φετινή έκθεση του United in Science δείχνει ότι οι κλιματικές επιπτώσεις οδεύουν προς μια αχαρτογράφητη περιοχή καταστροφής».

Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι τιμές των καυσίμων έχουν εκτοξευτεί και ορισμένες χώρες αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στα ορυκτά καύσιμα. Ο Γκουτέρες επεσήμανε πως κάθε χρονιά αυξάνεται ο εθισμός στην πηγή αυτή ενέργειας, με τα αποτελέσματα να είναι ήδη ορατά.

Ο κόσμος αδυνατεί, επίσης, να προσαρμοστεί στις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, σύμφωνα με την έκθεση. Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ καταδίκασε τις εύπορες χώρες που υποσχέθηκαν βοήθεια στον αναπτυσσόμενο κόσμο, αλλά δεν τήρησαν τις δεσμεύσεις τους. «Είναι σκάνδαλο ότι οι ανεπτυγμένες χώρες απέτυχαν να λάβουν σοβαρά υπόψη τους την προσαρμογή και αποποιήθηκαν τις δεσμεύσεις τους να βοηθήσουν τον αναπτυσσόμενο κόσμο».

Οι εύπορες χώρες θα πρέπει να παρέχουν 40 δισεκατομμύρια τον χρόνο για να βοηθήσουν όσους δεν έχουν τους πόρους.

Το ζήτημα της προσαρμογής στις επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων αναμένεται να είναι ψηλά στην ατζέντα της επόμενες συνεδρίασης για το κλίμα, ωστόσο κορυφαίες προσωπικότητες ανησυχούν για τις προοπτικές της εν λόγω διάσκεψης, καθώς οι γεωπολιτικές αναταραχές έχουν θέσει σε κίνδυνο την εύθραυστη συναίνεση που επιτεύχθηκε στη Γλασκώβη.

Η Tasneem Essop, εκτελεστική διευθύντρια του Δικτύου Δράσης για το Κλίμα, δήλωσε ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να προετοιμαστούν σχέδια δράσης που θα αντικατοπτρίζουν τον επείγοντα χαρακτήρα της κρίσης. «Η τρομακτική εικόνα που παρουσιάζει η έκθεση είναι ήδη μια ζωντανή πραγματικότητα για εκατομμύρια ανθρώπους που αντιμετωπίζουν επαναλαμβανόμενες κλιματικές καταστροφές. Η επιστήμη είναι σαφής, ωστόσο ο εθισμός στα ορυκτά καύσιμα από τις άπληστες εταιρείες και τις πλούσιες χώρες έχει ως αποτέλεσμα απώλειες και ζημιές για τις κοινότητες, που έχουν κάνει τα λιγότερα για να προκαλέσουν την τρέχουσα κλιματική κρίση».

Η ίδια συμπλήρωσε πως «όσοι βιώνουν ήδη την κλιματική κρίση, ειδικά στο νότο, πρέπει να λάβουν νέα στήριξη για να ξαναχτίσουν τις ζωές τους».

Με πληροφορίες από Guardian